Jose, nastolatek, który udowadnia, że wegańska dieta to nie tylko liście i trochę owoców! Jego Instagram wygląda… pysznie!
Warszawa literacka przełomu XIX i XX wieku – recenzja redakcji wgarniturach.pl
02 stycznia 2020, 09:00
Dlaczego warto przeczytać "Warszawa literacka przełomu XIX i XX wieku"?
Warszawa literacka przełomu XIX i XX wieku
„To dzięki kulturze, a zwłaszcza literaturze Polacy pod zaborami zachowali świadomość narodową. To nowele i powieści Sienkiewicza, Orzeszkowej, Konopnickiej, Żeromskiego i wielu innych twórców tego czasu sprawiły, że polscy chłopi poczuli się Polakami.”
Powyższy cytat zaczerpnięty z omawianej lektury uzmysłowił mi dobitnie, jaką rolę w tamtym czasie odegrała, dosłownie, walka piórem. Walka o naszą tożsamość narodową, własny język, dorobek kulturalny. To nasi bohaterowie, którym należy się szacunek. Nie zapominajmy jednak, że „Czytelnik uwielbiający Sienkiewicza chce wiedzieć nie tylko to, że jest on średniego wzrostu, ma śniadą cerę i ciemne oczy, ale jeszcze chciałby wiedzieć, jak on mieszka, jak pracuje, jaką była jego młodość i dalsze życie, jakie są jego upodobania i poglądy polityczne na rozmaite sprawy” - pisał w „Kurierze Codziennym” Bolesław Prus w roku 1900, roku jubileuszu Sienkiewicza. I o tym właśnie jest ta książka.
Przedstawia codzienne życie znamienitych przedstawicieli literatury polskiej przełomu XIX i XX wieku w pikantnych szczegółach, bez zbędnej poprawności. Takim jakie było ono w rzeczywistości.
Kilka słów o autorze
Piotr Łopuszański ur. w 1966r. we Francji, pisarz i publicysta. Z wykształcenia filozof. Publikował m.in. na łamach „Życia Warszawy”, „Przeglądu Artystyczno-Literackiego”, „Twórczości”, „Stolicy” i „Skarpy Warszawskiej”. Zajmuje się badaniem życia i twórczości Bolesława Leśmiana, o którym wydał cztery książki. Ponadto opublikował m.in. biografię Gustaw Holoubek. Filozof bycia, PRL w stylu pop oraz Warszawę literacką w PRL i Warszawę literacką w okresie międzywojennym.
O czym jest książka?
Autor książki zabiera swojego czytelnika w niemalże fizycznie odczuwalną podróż do minionej epoki. Oczami wyobraźni przechadzamy się ulicami XIX-wiecznej Warszawy, zdruzgotanej powstańczą zawieruchą, a mimo to tętniącą życiem. Autor brutalnie uświadamia czytelnikowi, co ówczesny zaborca usiłował, a czego nie dokonał, zrobić z naszą kulturą. Czytamy, jak w czasach stalinowskich próbowano zdyskredytować Sienkiewicza, z którego robiono piewcę ucisku chłopów ukraińskich i niemal nacjonalistę, impotenta, na które to rewelacje stanowczo zareagował Paweł Jasienica (wł. Lech Leon Beynar) w styczniowym numerze „Twórczości” z 1956 r. Usiłowano dyskredytować także m.in. Marię Konopnicką, czyniąc z niej lesbijkę. Umniejszano postaciom, takim jak Zenon Przesmycki „Miriam”, Bolesław Leśmian, Tadeusz Miciński, Stefan Żeromski.
Autor opisuje w książce jak nasi wybitni pisarze tworzyli, jak wyglądały ich gabinety, jak wyglądało ich życie prywatne. Interesujący są bowiem jako ludzie, a nie tylko jako postaci z pomników i kart podręcznika do literatury.
Tematem książki jest także życie codzienne Warszawy, jego specyfika (np. powszechne jadanie śniadań w mleczarniach i handelkach oraz bywanie w kawiarniach i na jour fixe’ach). Widzimy jak Warszawiacy, pomimo tylu przeciwności i zawieruchy po powstańczej, chodzili do teatru na farsy, bawili się, pili małą czarną u Lorse’a i Semadeniego, grywali w winta, szachy i w bilard, plotkowali, romansowali. Wspaniałe jest to, że autor oddaje tak precyzyjnie i bezpośrednio klimat tamtejszej Warszawy, że można niemalże poczuć zamach kawy, jaką delektowała się wówczas elita stolicy w urokliwych kawiarenkach. Większość bowiem życia towarzyskiego i kulturalnego toczyła się w kwadracie ulic Marszałkowskiej, Wspólnej, Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście, a także Królewskiej.
Wzruszającym jest dla mnie fakt, że mimo rusyfikacji w tamtym czasie Polacy z zaboru rosyjskiego, w tym warszawiacy, ocalili język i kulturę, a stworzone wówczas dzieła literackie weszły na trwałe do kanonu literatury polskiej. Utwory te nie tylko ocaliły język, ale też rozpowszechniły ducha narodowego wśród ludu (Trylogia Sienkiewicza). Tym większy szacunek należy mieć wobec tych twórców, którzy zmagali się z represjami, cenzurą, rozmaitymi szykanami. Żyjąc w biedzie, pozbawieni majątków, a mimo takich doświadczeń, bardzo hojni i solidarni.
Poznamy nieznane fakty z życia prywatnego Cypriana Kamila Norwida, Jadwigi Łuszczewskiej (Deotymy), Prusa, Sienkiewicza, Asnyka, Leśmiana i wielu innych wybitnych tamtej epoki.
Zdaniem redakcji wgarniturach.pl…
Naszym zdaniem książka Piotra Łopuszańskiego stanowi uporządkowaną, wnikliwą prezentację sylwetek przedstawicieli polskiej literatury przełomu XIX i XX wieku, ukazaną w dotąd nieznanym formacie. Bez pudru, poprawności politycznej, takimi jakimi byli naprawdę. Uzmysławia czytelnikowi, z jakimi problemami życia codziennego musieli zmagać się twórcy. Widzimy, jak wiele musieli przejść, aby ocalić dla przyszłych pokoleń Polaków świadomość kulturalną. Znakomitą wartością książki są także barwne i naturalistyczne opisy Warszawy tamtych lat. To taka podróż sentymentalna zatłoczonymi uliczkami tętniącej życiem, roztańczonej muzyką, sztuką, radosnej, metropolitalnej stolicy dużego europejskiego kraju. Dzięki lekturze "Warszawy literackiej" uświadamiamy sobie jeszcze bardziej, jak dumnym, wspaniałym i bogatym jest polski dorobek literacki, który zawdzięczamy opisanym w książce, jakże wybitnym, nieugiętym twórcom.
Foto: Freepik.com